มอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์ (Mozilla Firefox) หรือรู้จักกันในชื่อว่า
ไฟร์ฟอกซ์ เป็น
เว็บเบราว์เซอร์ แบบกราฟิกส์ ที่สามารถใช้ได้ในหลาย
ระบบปฏิบัติการ ซึ่งพัฒนาโดย
มูลนิธิมอซิลลาและอาสาสมัครอีกหลายร้อยคน ปัจจุบันอยู่ใต้การดำเนินงานของ
บริษัทมอซิลลา ไฟร์ฟอกซ์ในปัจจุบันรับรองการใช้ 36
ภาษา นับตั้งแต่ออกรุ่น 1.0 ในวันที่
9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2547) รุ่นปัจจุบันคือรุ่น 2.0.0.5 ออกเมื่อวันที่ 17 กรกฎาคม 2550
ที่มาของชื่อ สัญลักษณ์ของไฟร์ฟอกซ์ออกแบบโดย
Jon Hicks ถึงแม้ว่าตัวโปรแกรมจะเป็น
ซอฟต์แวร์เสรีและ
โอเพนซอร์ส แต่สัญลักษณ์นี้เป็นเครื่องหมายการค้าของ
มูลนิธิมอซิลลา ดังนั้นผู้อื่นที่เผยแพร่ซอฟต์แวร์นี้จึงไม่สามารถใช้สัญลักษณ์นี้ได้ (เช่น ไฟร์ฟอกซ์ของโครงการ
เดเบียน เป็นต้น)
สัญลักษณ์ ตามแผนที่กำหนดไว้รุ่นถัดไปของไฟร์ฟอกซ์คือ 2.0 และ 3.0 ตามลำดับ
การพัฒนาในอนาคต สำหรับภาษาไทย สามารถใช้งานได้ดี ทั้งการเข้ารหัสแบบ
ยูนิโคดและรหัสแบบธรรมดาคือ TIS-620 และ ISO-8859-11 แต่ไฟร์ฟอกซ์ไม่ได้รองรับการตัดคำท้ายประโยคของภาษาไทยโดยตรง (เนื่องจากอาสาสมัครในทีมงานมอซิลลา มีกลุ่มคนไทยไม่เพียงพอ และการตัดคำนั้นทำให้ขนาดโปรแกรมใหญ่ขึ้น) กลุ่ม
ลีนุกซ์ไทยและอาสาสมัครอิสระ ได้พัฒนาไฟร์ฟอกซ์แยกออกมา ที่รับรองการตัดคำภาษาไทย (ไม่ได้รับรองโดย มูลนิธิมอซิลลา)
(ดูเพิ่มเติมที่หัวข้อแหล่งข้อมูลอื่น) ไฟร์ฟอกซ์กับภาษาไทย ไฟร์ฟอกซ์ มีความสามารถที่แตกต่างจาก
เบราว์เซอร์ตัวอื่น ในขณะเดียวกันก็ขาดคุณสมบัติบางประการที่มีในเบราว์เซอร์ตัวอื่น ๆ เช่นกัน เพื่อให้ขนาดไฟล์มีขนาดเล็ก นอกจากความสามารถหลัก ไฟร์ฟอกซ์สนับสนุนความสามารถเสริมอื่น ๆ ด้วยกัน 3 ส่วนที่พัฒนาแยกออกมาจากตัวโปรแกรมไฟร์ฟอกซ์ ได้แก่ เอกซ์เทนชัน (extension),
ธีม (theme),
ปลั๊กอินส์ (plugin) โดยความสามารถเสริมนี้ ผู้ใช้แต่ละคนสามารถดาวน์โหลดมาใช้ได้ หรือสามารถพัฒนาของตัวเองได้
ความสามารถของไฟร์ฟอกซ์ ไลฟ์บุกมาร์ก (Live Bookmarks) เป็น
บุกมาร์กที่มีการอัปเดตตลอดเวลา ใช้สำหรับในการอ่านข้อมูลจาก
RSS หรือ
อะตอม ได้โดยตรง โดยข้อมูลดังกล่าวจะมีการอัปเดตอยู่ตลอดเวลา โดยไม่ต้องเข้าไปอ่านในเว็บนั้น ๆ ข้อมูลต่อไปนี้ได้แก่ ข้อมูลข่าวจากเว็บต่างๆ ข้อมูลพยากรณ์อากาศ ข้อมูลจาก
บล็อก หรือข้อมูลจาก
เว็บบอร์ด โดยในแต่ละเว็บที่มีการให้บริการจะมีสัญลักษณ์ RSS หรือ Atom ปรากฏไว้ในเว็บนั้น
ตัวอย่างการใช้งานเช่นการ
ฟีดข้อมูลจากเว็บข่าว
เว็บบอร์ด หรือเว็บใดก็ตามที่สนับสนุนระบบ RSS หรือ อะตอม โดยเมื่อใส่ข้อมูลเข้าไปในบุกมาร์กแล้ว เวลาเรียกใช้เพียงกดเข้าไปที่บุกมาร์กนั้น และหัวข้อของเว็บปลายทางจะปรากฏ
ไลฟ์บุกมาร์ก สามารถใช้ความสามารถของ
เสิร์ชเอนจิน ได้โดยผ่านทางไฟร์ฟอกซ์โดยไม่จำเป็นต้องเข้าไปในเว็บนั้นๆ เอนจินหลักที่เห็นได้แก่
กูเกิล,
ยาฮู! วิกิพีเดีย,
IMDB นอกจากนี้เสิร์ชเอนจินในไฟร์ฟอกซ์สามารถดาวน์โหลดเพิ่มเติมได้
เสิร์ชเอนจินในตัว ด้วยความสามารถของแท็บด์เบราว์ซิง (tabbed browsing) ผู้ใช้สามารถเปิดหน้าเว็บเพจได้หลาย ๆ หน้า ภายในหน้าจอเดียวกัน (โดยใช้เมาส์ปุ่มกลาง) ในแต่ละหน้าจะแบ่งแยกเป็นแท็บ โดยความสามารถนี้ ผู้ใช้สามารถเปิดเว็บเพจหลายหน้าพร้อมกันจากบุคมาร์ก ในทีเดียวนอกจากในไฟร์ฟอกซ์ แท็บด์เบราว์ซิงยังมีใน
ซาฟารี เนตสเคป นาวิเกเตอร์ รุ่น 8.0 และใน
อินเทอร์เน็ตเอกซ์พลอเรอร์ 7.0
แท็บด์เบราว์ซิง ความสามารถในการบล็อกป๊อปอัพ (การป้องกันไม่ให้เว็บเพจเปิดหน้าต่างใหม่เองโดยไม่ได้รับอนุญาต) โดยไม่ต้องใช้โปรแกรมเสริม เริ่มมีในไฟร์ฟ็อกซ์รุ่นเบต้า ความสามารถนี้สามารถเลือกที่จะใช้กับทุกเว็บไซต์ หรือแค่บางเว็บไซต์ได้ ซึ่งต่อมา
อินเทอร์เน็ตเอกซ์พลอเรอร์ใน
วินโดวส์เอกซ์พี SP2 ได้เพิ่มความสามารถนี้เข้าไปด้วยเช่นกัน
กันป๊อปอัพ ผู้จัดการดาวน์โหลด (Download manager) จัดการไฟล์ที่ดาวน์โหลดทั้งหมด สามารถเลือกได้ระหว่างการเปิดใช้ หรือว่าการจัดเก็บลงในเครื่อง และสามารถดูย้อนหลังได้โดยว่า ไฟล์อะไรบ้างที่ได้ดาวน์โหลดมา และจัดเก็บไว้ที่ใด
การจัดการดาวน์โหลด เอกซ์เทนชัน (Extension) เป็นความสามารถเพิ่มเติม ที่ผู้พัฒนาอื่น ๆ สร้างขึ้นเพื่อเสริมความสามารถของไฟร์ฟอกซ์ ตัวอย่างของส่วนขยายได้แก่
Customized Google Extension หรือ ตัวปรับแต่งกูเกิล - ช่วยเพิ่มความสามารถของ
กูเกิลที่ใช้ในไฟร์ฟอกซ์หลายอย่าง เช่น แนะนำคำสำคัญสำหรับการค้นหา ค้นหาคำเดียวกันจากเว็บอื่น ๆ เช่น
ยาฮู หรือ
เอ็มเอสเอ็น หรือปิดการแสดงโฆษณา
Gmail Notifier Extension หรือ ตัวแจ้งจีเมล - ช่วยเช็คอีเมลจากบริการ
จีเมล ซึ่งเป็นอีเมลฟรีบริการโดยกูเกิล โดยเมื่อมีอีเมลใหม่เข้ามา ก็จะมีข้อความบอก
พยากรณ์อากาศ - แสดงการพยากรณ์พร้อมสภาพอากาศปัจจุบัน ของสถานที่ที่กำหนด
วิกิพีเดีย - ช่วยให้เขียนและแก้ไข
วิกิพีเดียได้โดยสะดวก โดยเตรียมฟังก์ชันสร้าง/แก้ไข ตาราง ภาพและคำอธิบาย รูปแบบตัวอักษร อักษรพิเศษ ไว้ให้เรียกใช้ได้ง่าย ๆ
ตัวช่วยในการดาวน์โหลดสิ่งต่าง ๆ ที่เราต้องการดาวน์โหลดได้ โดยการใช้ไฟร์ฟอกซ์ เอกซ์เทนชัน (
FireFox Extension) ที่ชื่อ Flashgot เป็นตัวที่เชื่อมต่อระหว่างเบราซ์เซอร์ไฟร์ฟอกซ์กับโปรแกรมช่วยดาวน์โหลดที่ชื่อ
FlashGet หรือ
Mass Downloader Locationbar² - ช่วยถอดรหัสให้สามารถแสดง
ยูอาร์แอลเป็นอักษรภาษาต่าง ๆ เช่นในเว็บไซต์วิกิพีเดีย
นอกจากนี้ยังมีความสามารถอื่น ๆ เพิ่มเติม ดูได้ที่เว็บของไฟร์ฟอกซ์
เอกซ์เทนชัน ธีม (theme) เป็นลักษณะหน้าตาของไฟร์ฟอกซ์ โดยบางคราวจะเรียกว่า
สกิน (skin) หรือ หน้ากากของเว็บเบราว์เซอร์ ซึ่งมีให้ดาวน์โหลดได้
มาตรฐานเว็บ ไฟร์ฟอกซ์สามารถทำงานได้กับหลายระบบปฏิบัติการ ได้แก่
เนื่องจากไฟร์ฟอกซ์เป็นซอฟต์แวร์แบบ
โอเพนซอร์ส ทำให้ผู้ใช้และนักพัฒนาสามารถปรับแต่งให้ไฟร์ฟอกซ์ใช้ได้กับระบบปฏิบัติการต่าง ๆ ได้แก่
โซลาริส (ทั้ง x86 และ SPARC),
OS/2,
AIX,
FreeBSD ไมโครซอฟท์ วินโดวส์ ตั้งแต่วินโดวส์ 98 เป็นต้นไป สำหรับ วินโดวส์ 95 สามารถใช้งานได้แต่ต้องมีโปรแกรมเสริมช่วย
แมคโอเอสเท็น ลินุกซ์ สำหรับระบบปฏิบัติการที่ใช้
X.Org Server หรือ
XFree86